Το
Αρβανίτης παράγεται από το Αρβώνιος ή Αρβωνίτης, που υποδήλωνε τον
κάτοικο της Άρβωνος, όπως την αναφέρει ο Πολύβιος. Η Άρβων ήταν ελληνική
πόλη της Ιλλυρίας.
Στην Ιλλυρία, που εκτεινόταν στο μεγαλύτερο μέρος της Αδριατικής,
δημιουργήθηκαν ακμάζουσες ελληνικές πολιτείες, όπως η Επίδαμνος, η
Έφυρα, η Ακρόλισσος, η Απολλωνία, κ.α. Οι πόλεις αυτές υπήρξαν οι μοχλοί
για την ανάπτυξη ολόκληρης της ιλλυρικής περιοχής.
Οι κατερχόμενοι προς τον Ελλαδικό χώρο από την Ιλλυρία
ονομάστηκαν σταδιακά Αρβανίτες. Παρά την αλβανοφωνία τους είχαν και
έχουν ελληνική συνείδηση. Από την προφορική τους παράδοση γνώριζαν ότι
ήταν εξαλβανισμένοι Έλληνες.
Το όνομα Αλβανός χρησιμοποιήθηκε από ελληνικές πηγές μόλις τον 11ο
αιώνα. Οι Αλβανοί στο σημερινό αλβανικό κράτος ισχυρίζονται βέβαια ότι
είναι απόγονοι των Αρχαίων Ιλλυριών.
Η ιστορία όμως μας διδάσκει το αντίθετο. Περιοχή Αλβανία
υπήρχε στην περιοχή του Καυκάσου (βλ. χάρτη Πτολεμαίου) . Οι γηγενείς
Αλβανοί προήλθαν στα Βαλκάνια από τα φύλα της Ανατολής (μογγολικά), όταν
τους εξανάγκασαν να τους ακολουθήσουν σαν βοηθητικοί του στρατεύματος.
Στην Ιλλυρία έφτασαν, όταν άρχισε να διαλύεται η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία
και αναμείχθηκαν με τους Έλληνες εκεί.
Χάρτης Πτολεμαίου
Ο γεωγράφος Στράβων αποκαλεί τους Αλβανούς της Κασπίας απλοϊκούς,
μη ασχολούμενους με το εμπόριο, μιας και δεν ήξεραν να μετρούν πάνω από
το 100! (Στράβωνος γεωγραφία).
Πέρα από τον Στράβωνα αναφορά στης Αλβανούς της περιοχής
του Καυκάσου γίνεται και από άλλους αρχαίους συγγραφείς, που τότε δεν
υπήρχε αλβανικό κράτος για να πει κανείς ότι οι αναφορές είχαν πολιτική
σκοπιμότητα. Για παράδειγμα ο Αρριανός γράφει στο έργο του «Αλεξάνδρου
Ανάβασις»: